Rechtsgebieden
De verdachte
De scheiding tussen criminelen en 'gewone' burgers is niet
zo duidelijk als wel eens door politici of de media
beweerd wordt. Feit is dat vele Nederlanders op enig
moment in aanraking komen met politie en justitie, al
was het maar voor snelheidsovertredingen, rijden onder
invloed, baldadigheid of een uit de hand gelopen ruzie
waarbij klappen zijn gevallen. De ervaring leert dat de
meeste mensen die voor het eerst met politie en justitie
in aanraking komen, geschokt zijn over wat de overheid
met een burger kan doen. Het is dan ook niet per
definitie een schande als je een strafrechtadvocaat
nodig hebt en het is zeer aan te bevelen om advies te
vragen aan een gespecialiseerde advocaat als u een
dagvaarding of een hoge boete hebt ontvangen.
Strafrechtelijke procedures kunnen erg ingewikkeld zijn,
zodat er een risico is dat u niet in staat bent om alles
uit uw zaak te halen wat erin zit. Een advocaat hoeft
ook niet duur te zijn, omdat voor mensen met weinig
inkomen gefinancierde rechtsbijstand bestaat (pro
deobijstand).
Het eerste wat een verdachte kan gebeuren is vaak erg intens
en traumatiserend: de aanhouding en opsluiting in een
politiecel. De politie kan een burger zelfs met weinig
bewijs en ook voor relatief lichte vergijpen drie dagen
vasthouden. Als dit gebeurt wordt door de overheid nog
de dag van de aanhouding een advocaat ingeschakeld, een
zogenaamde piketadvocaat. Bijna alle advocaten die
strafzaken doen, staan op een rooster van de Raad voor
Rechtsbijstand en hebben eens in de paar maanden een dag
piketdienst, waarop alle in een bepaalde aangehouden
personen door hem bezocht worden voor de eerste bijstand
als verdachte. In de drie dagen dat de politie een
verdachte kan vasthouden mag hij geen contact hebben met
zijn familie, zodat de advocaat de enige is die hen kan
inlichten over wat er gebeurd is en wat er nog gaat
gebeuren. De meeste verdachten worden binnen enkele
dagen losgelaten, maar bij zwaardere vergrijpen kan de
voorlopige hechtenis maanden duren.
Als een verdachte uiteindelijk daadwerkelijk wordt
vervolgd en voor de rechter moet verschijnen, kan dit
bij verschillende gerechten plaatsvinden:
De Kantonrechter
De kantonrechter behandelt alleen overtredingen. Dit zijn
de lichte vergrijpen waarvoor een verdachte doorgaans
eerst een transactievoorstel krijgt: de strafrechtelijke
boete. Als de boete niet betaald wordt, volgt
dagvaarding. De kantonrechter kan slechts lichte
straffen opleggen en dit zijn doorgaans boetes.
Hechtenis wordt bijna nooit opgelegd.
De politierechter
Misdrijven (die doorgaans zwaarder zijn dan
overtredingen) komen bij de rechtbank. Als het feiten
betreft waar maximaal 1 jaar gevangenisstraf geëist
wordt door de officier van justitie, dan wordt de zaak
behandeld door één enkele rechter: de politierechter. De
meeste zaken komen voor de politierechter en deze heeft
wel 20 zaken op een dag. De uitspraak ofwel het vonnis
wordt doorgaans meteen op de zitting gedaan. De gang van
zaken is niet zo formeel en er worden nogal eens slecht
gemotiveerde vonnissen gewezen omdat het lopendebandwerk
is.
De rechtbank
Voor zaken waar meer dan 1 jaar gevangenisstraf ge�ist zal
worden schrijft de wet voor dat ze behandeld worden door
een zogenaamde meervoudige kamer, met drie rechters. De
behandeling is iets formeler en de uitspraak ofwel het
vonnis, wordt meestal pas na twee weken gedaan.
Het gerechtshof
Bij het gerechtshof worden alleen zaken behandeld waarin de
verdachte of de officier van justitie in hoger beroep is
gegaan van een vonnis van de kantonrechter, de
politierechter of de rechtbank. De zaken worden bijna
altijd door drie rechters behandeld en de uitspraak
ofwel het arrest wordt na twee weken gedaan.
De Hoge Raad
Als de zaak al door de lagere rechters en het gerechtshof is
behandeld en afgedaan, dan kan een verdachte nog
cassatie instellen tegen het vonnis of het arrest. De
procedure bij de Hoge Raad is erg formeel en meestal
geheel schriftelijk. Er is dus geen zitting waar de
verdachte aanwezig is. Er kan in cassatie alleen
geklaagd worden over juridische kwesties en de
toepassing van de wet door de lagere rechters, dus niet
over de beoordeling van feitelijke zaken zoals de
geloofwaardigheid van getuigen.
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM)
Bij het EHRM kan een definitief veroordeelde klagen over zijn
behandeling en berechting. De mensenrechtensituatie in
Nederland is altijd relatief goed geweest, dus er moet
wel heel wat aan de hand zijn voordat het EHRM een
klacht gegrond verklaart. Meestal wordt alleen succes
geboekt al er onrechtmatige dingen zijn gebeurd zoals
marteling en mishandeling, maar ook procedurele
onregelmatigheden zoals het onrechtmatig gebruik van
opsporingsmethoden kan tot succes leiden. De procedure
is in principe ook geheel schriftelijk en duurt enkele
jaren.
Indien een strafzaak alle drie de Nederlandse fases doorloopt
duurt deze alles bij elkaar meestal tussen de twee en de
vier jaar, maar dat kan ook veel langer zijn.
Mr. Tieman kan een verdachte bijstaan bij alle gerechten in
Nederland, in elke fase van de strafzaak en ook bij het
EHRM.
|